ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ား

ေအာင္ျမင္စြာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးႏုိင္သူတုိင္းသည္ အယူရွိသလုိ အေပးရွိရစၿမဲ ျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းစြာ နားလည္ၾကပါသည္။ တကယ္ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား အေနႏွင့္ မည္သည့္အရာကုိ ေပးရမည္၊ မည္သည့္အခ်ိန္ေပးရမည္၊ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေပးရမည္၊ မည္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ ေပးရမည္၊ မည္သည့္အခ်က္မ်ား ျပန္လည္ အရယူႏုိင္သည္ တုိ႔ကုိ ေစ့ေစ့ငါ့ငါ့ သေဘာေပါက္ၾကပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္စြာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းႏုိင္ရန္အတြက္ မည္ကဲ့သုိ႔ သုိင္းဝုိင္းလႊမ္းၿခဳံရမည္၊ ကုိယ့္ဘက္က မည္သည့္အရာမ်ားကုိ မည္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ ေပးၿပီးေနာက္ ကုိယ့္လုိအပ္ခ်က္ မ်ားျပည့္ဝေစေရးအတြက္ မည္သည့္အရာမ်ားကုိ အရယူႏုိင္သည္ ဆုိသည့္အခ်က္မ်ားကုိ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ကာ သိရွိနားလည္ထားရန္ လုိပါသည္။

ဤအရာမ်ားကုိ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရန္ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးျခင္းဆုိင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာကုိ သိရွိ ထားသင့္ပါသည္။ ဤမဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္သည့္အခါ အဓိကဗ်ဴဟာ ၁၄ခု ရွိေၾကာင္းေတြ႔ရၿပီး ဤေဆာင္းပါး၌ အဆုိပါမဟာဗ်ဴဟာ ၁၄ခု ကုိ အက်ဥ္းမွ် တင္ျပ ေဆြးေႏြး ထားပါသည္။

(၁) လႊမ္းၿခဳံထားျခင္း (Blanketing)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာတြင္ ဤမဟာဗ်ဴဟာကုိအသုံးျပဳသည့္အခါ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တင္ျပေလ့ရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ သာမန္ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားသာမက အိပ္မက္ထဲက ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားပါ ပါလာသည္အထိ ျဖစ္တတ္သည္။ ဤမဟာဗ်ဴဟာကုိ အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ ေတာင္းဆုိခ်က္ အမ်ားႀကီးထဲက အနည္းဆုံး တစ္ခုခုကုိျဖင့္ ရမွာေသခ်ာသည္။ ထုိ႔အျပင္ အျခားတစ္ဖက္က ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးသူအေနႏွင့္ မည္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ လုိက္ေလ်ာ အေလွ်ာ့ေပးလုိသည္ကုိ သိလုိသည့္အခါ၌လည္း ဤဗ်ဴဟာကုိသုံးေလ့ရွိသည္။

(၂) ဝုိင္းျပ၊ ေရြးျပ၊ ခ်ဳံ႕ျပျခင္း (Bracketing)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာတြင္ ဘက္ႏွစ္ဘက္အၿမဲရွိသည္။ အျခားဘက္၏လုိလားခ်က္မ်ား၊ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားအနက္ အမွန္တကယ္လုိအပ္ခ်က္မ်ား (Needs) သည္ မည္သည့္အရာမ်ား ျဖစ္သည္၊ မည္ကဲ့သုိ႔ ျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ လုိက္ေလ်ာေပးႏုိင္သည္ကုိ ဝိုင္းျပ၊ ေရြးျပ၊ နယ္ပယ္ ခ်ဳံ႕ျပျခင္းျဖစ္၏။ ဤမဟာဗ်ဴဟာကုိ အသုံးျပဳသည့္အခါ မည္သည့္ အဆုိျပဳခ်က္မ်ားက တစ္ဖက္သား ေစ့စပ္သူအား ေက်နပ္ေစႏုိင္သည္ ဆုိေသာအခ်က္ကုိ စနစ္တက် ေလ့လာဖုိ႔ လုိပါသည္။

(၃) တျဖည္းျဖည္းအားနည္းပ်က္စီးေစျခင္း (Undermining)
အျခားတစ္ဖက္သား ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးသူကုိ အၿမဲတမ္း ခံစစ္အေနအထား၌သာ ရွိေစကာ တျဖည္းျဖည္း အားနည္းေအာင္လုပ္ၿပီး အပုိင္ကုိင္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးသည့္ မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္သည္။

(၄) အံ့အားသင့္ေစျခင္း (Surprise)
ဤမဟာဗ်ဴဟာသုံးသည့္အခါ ႐ုတ္တရက္ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ အေၾကာင္းအရာသစ္တစ္ခုကုိ တင္ျပေဆြးေႏြးျခင္း၊ အဆုိျပဳခ်က္ အသစ္တစ္ခုကုိကမ္းလွမ္းျခင္း၊ ထင္မွတ္မထားေသာ အေန အထားႏွင့္႐ႈေထာင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ေဆြးေႏြးျခင္းတုိ႔ကို ျပဳလုပ္ေလ့ရွိ၏။ ဤကဲ့သုိ႔ မိမိတုိ႔၏ ႐ုတ္တရက္ ကမ္းလွမ္းတင္ျပခ်က္ကုိ အံ့အားသင့္အငိုက္မိေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ တစ္ဖက္သားေရွာင္တိမ္းခ်ိိန္၊ ျပင္ဆင္ႀကံဆခ်ိန္မရဘဲ လက္ခံလာေအာင္ျပဳလုပ္ႏုိင္၏။

(၅) တိတ္တိတ္ေနျခင္း (Silence)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာ၌ ရံဖန္ရံခါ တစ္ဖက္သား၏ေဆြးေႏြးခ်က္ကုိ စိတ္ဝင္စားဟန္၊ ဂ႐ုစုိက္ဟန္မျပဘဲ မခန္႔ေလးစားလုပ္ျခင္း၊ ကိစၥတစ္ခုခုကုိ ယာယီအားျဖင့္ေဆြးေႏြးရန္ စိတ္ဝင္စားမႈ မရွိဟန္ျပကာ ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းျဖင့္လည္း တစ္ဖက္သား မိမိဘက္ပါေအာင္ လုပ္ယူႏုိင္သည္။

(၆) ဟန္ေဆာင္ျခင္း (Feinting)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာတြင္ အေျခခံမူရင္း လုိခ်င္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ “က” ျဖစ္ေနေသာ္လည္း “က” ကုိ လုိခ်င္ဟန္လုံးဝမျပဘဲ အျခား ကမ္းလွမ္းခ်က္ “ခ” ကုိသာ လုိခ်င္စိတ္ ရွိသည့္ဟန္ေဆာင္ကာ ေဆြးေႏြးေစ့စပ္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္သည္။

(၇) လုပ္ပုိင္ခြင့္အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာရွိျခင္း (Limited authority)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးသည့္အခါ မိမိ၏လုပ္ပုိင္ခြင့္ ေဘာင္ထဲက လုိက္ေလ်ာခြင့္ျပဳႏုိင္သမွ် လုိက္ေလ်ာ ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိထက္ ပုိေက်ာ္လြန္လာပါက အဆင့္ျမင့္သူမ်ားထံ တင္ျပကာ အတည္ျပဳခ်က္ရမွ လုိက္ေလ်ာႏိုင္ေၾကာင္း၊ အေပးအယူလုပ္ရန္ အလားအလာရွိေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ တင္ျပအတည္ျပဳခ်က္ ရေရးမွာ မေသခ်ာေၾကာင္းကုိ တစ္ဖက္သားအား သိေစျခင္းျဖစ္သည္။

(၈) ေနာက္ဆုတ္ျခင္း (Withdrawal)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးေနခ်ိန္တြင္ မိမိဘက္က မည္သည့္ကမ္းလွမ္းမႈ၊ စဥ္းစားမႈမွ် မလုပ္ေတာ့ဘဲ ေနာက္ဆုတ္ေနျခင္း၊ မေဆြးေႏြးေတာ့ဘဲ ရပ္တန္႔ေနျခင္း၊ ေဆြးေႏြးရန္ စိတ္ဝင္စားဟန္ မျပေတာ့ျခင္းသည္လည္း ထိေရာက္ေသာ၊ အသုံးျပဳေလ့ရွိေသာ မဟာဗ်ဴဟာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ တကယ္လက္ေတြ႕၌ ေနာက္ဆုတ္ျခင္းမဟုတ္။ ေနာက္ဆုတ္ဟန္ ျပျခင္းသာျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သုိ႔လုပ္ရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အျခားတစ္ဖက္သား ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးသူအား ၎၏အေနအထားႏွင့္ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ေျပာင္းေစလုိေသာ သေဘာျဖင့္ လုပ္ျခင္းျဖစ္၏။

(၉) သည္းခံညႇာတာခ်ဳပ္တည္းျခင္း (Forbearance)
ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းေနစဥ္ တစ္ဖက္သားအားသည္းခံစိတ္၊ ညႇာတာစိတ္ျဖင့္ မေပါက္ မကြဲျဖစ္ေအာင္ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးႏုိင္သည္။ ဤစိတ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးရာ၌ ရံဖန္ရံခါ ဆုံးျဖတ္ရန္ရွိသည့္ ကိစၥမ်ားကုိ ခ်က္ခ်င္းမဆုံးျဖတ္ဘဲ အေျဖေပးရန္၊ စဥ္းစားရန္ အခ်ိန္ယူျခင္း နည္းလမ္းကုိ အသုံးျပဳႏုိင္သည္။ ဤဗ်ဴဟာကုိ အသုံးျပဳျခင္းသည္ တစ္ဖက္သားအား ဖိအား ဝင္ေစသည္ဟု ဆုိၾကသည္။

(၁ဝ) ၿပီးတာၿပီးၿပီ (Fait Accompli)
ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးသည့္အခါ တစ္ဖက္ဖက္က လုိခ်င္သည့္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ရရွိၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္သြားသည့္အခါ ေရာက္ရွိေနေသာ အေျခအေနႏွင့္ သေဘာတူညီၿပီးခ်က္မ်ားကုိ အျခားတစ္ဖက္က လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ေစသည့္ မဟာဗ်ဴဟာ ျဖစ္သည္။ ေရွ႕ေလွ်ာက္ၿပီး အေပးအယူ၊ အတုိးအေလွ်ာ့၊ အေျပာင္းအလဲ လုပ္လွ်င္ အခ်ိန္ပုိလုိမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အားစုိက္မႈ ပုိလုိလာႏုိင္ေၾကာင္း၊ သေဘာတူညီၿပီးခ်က္မ်ားကုိ ျပန္ျပင္ရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း တင္ျပေဆြးေႏြးသည့္ မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္သည္။

(၁၁) ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္ /ရက္ /ကိစၥ သတ္မွတ္ျခင္း (Deadlines)
အေၾကာင္းအရာ ကိစၥတစ္ခုခုကုိ ႏွစ္ဖက္သား ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာတြင္ ထုိကိစၥအတြက္ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္၊ ေနာက္ဆုံးရက္ကုိ သတ္မွတ္ၿပီး ေဆြးေႏြးရန္လုိသည္။ တစ္ဖက္သား၏ လုိက္ေလ်ာႏုိင္ေသာ၊ ေဆြးေႏြးႏုိင္ေသာ ရက္/အခ်ိန္ႏွင့္ ကိစၥအတုိင္းအတာကုိ တစ္ဖက္သားက သိရွိေလ ထုိသုိ႔သိထားသူ အတြက္ ဖိအားဝင္ေလျဖစ္သည္။

(၁၂) လူေကာင္း/လူဆုိး (Good guy/bad guy)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာတြင္ အဖြဲ႔ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေလ့ရွိ၏။ ထုိအခါ အဖြဲ႔ထဲ၌ လူေကာင္းမ်ား၊ သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူမ်ားပါသလုိ၊ လူဆုိးမ်ား၊ သေဘာထားတင္းမာသူမ်ား ပါေလ့ရွိ၏။ သေဘာထား တင္းသူမ်ားက ခပ္တင္းတင္း၊ ခပ္မာမာေျပာေနခ်ိန္၌ အဖြဲ႔ထဲရွိ သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူမ်ားက အေလွ်ာ့ေပးေလဟန္ျဖင့္ တစ္ဆင့္နိမ့္ၿပီး ကမ္းလွမ္းခ်က္လုပ္သည့္ ညႇပ္ပူးညႇပ္ပိတ္ မဟာဗ်ဴဟာကုိ သုံးျခင္းျဖင့္ တစ္ဖက္ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးသူအဖြဲ႔ ျငင္းပယ္ရန္ ခဲယဥ္းေသာ အေျခအေနကုိ ေရာက္ေစ၏။

(၁၃) တစ္စစီဖဲ့ယူျခင္း (Salami)
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရာ၌ အားလုံးက တစ္ၿပိဳင္နက္ အၿပီးအစီးရဖုိ႔ရန္မွာ ခဲယဥ္းသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လုိတာအကုန္လုံး ယူမည့္အစား တစ္ပုိင္းစီ၊ တစ္စစီအရ ဖဲ့ဖဲ့ယူကာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးႏုိင္သည္။

(၁၄) ေျပာင္းျပန္လုပ္ျခင္း (Reversal)
ကုိယ္လုိခ်င္၊ ရခ်င္သည္က “အေပါင္း” ျဖစ္ေသာ္လည္း “အေပါင္း” ကိုလုိခ်င္ဟန္မျပဘဲ “အႏုတ္” ကုိသာလုိခ်င္ေၾကာင္း ဟန္ေဆာင္ ေဆြးေႏြးကာ ေျပာင္းျပန္လုပ္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာ ျဖစ္၏။ ထုိအခါ တစ္ဖက္သား ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးသူက “အႏုတ္” ဘက္ကုိ မေပးႏုိင္သည့္အခါ သူေပးႏုိင္သည့္ “အေပါင္း” ကုိ ကမ္းလွမ္းလာ၏။ ဤအခ်ိန္တြင္ ရလာသည့္ “အေပါင္း” သည္ မိမိလုိခ်င္သည့္အရာျဖစ္၏။

နိဂုံး
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးရာတြင္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ဳိးစုံကုိ သုံးစြဲႏုိင္ပါသည္။ မည္သည့္အေျခအေနတြင္ မည္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာကုိ အသုံးျပဳရမည္ ဆုိသည့္ကိစၥမွာ သက္ဆုိင္ရာ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးသူႏွင့္ အဖြဲ႔၏ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ အသိျမင့္မားမႈ၊ ကြၽမ္းက်င္မႈ ရွိမႈတုိ႔ အေပၚတြင္ မူတည္ေနပါသည္။

ေအာင္ျမင္စြာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးႏုိင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ... ဟုဆႏၵျပဳပါသည္။

ေရႊႏြယ္

Ref: အခြင့္အလမ္း ဂ်ာနယ္